W podatkach jako przychód podatkowy uznaje się w uproszczeniu nie tylko wpływ środków, ale także i zaoszczędzenie wydatków. Nie bez przyczyny w ustawach o podatkach dochodowych pojawia się pojęcie tzw. „nieopłatnych świadczeń” i przepisy określają, jak ustala się przychód z owych nieodpłatnych świadczeń (art. 11 ust. 2 i nast. ustawy o PIT oraz art. 12 ust. 6 ustawy o CIT).
Z regulacji tych wynika, że także zaoszczędzenie wydatków stanowi dla danego podmiotu przychód podatkowy. W typowej bowiem sytuacji spółka powinna zapłacić za dane czynności dokonywane na jej rzecz. Jeśli natomiast spółka zostaje zwolniona z takiego obowiązku to ma możliwość wykorzystania środków finansowych na inne cele. Powinna zatem od tych świadczeń zapłacić podatek dochodowy.
Członek zarządu bez wynagrodzenia
Do tej pory wydana została cała masa interpretacji podatkowych, z których wynika, że członek zarządu spółki może pełnić funkcję bez wynagrodzenia o ile pozostaje on jednocześnie jednym ze wspólników czy akcjonariuszy spółki.
Organy podatkowe uznawały w takich sytuacjach, że świadczenie takie nie ma charakteru nieodpłatnego, ponieważ wynagrodzeniem dla członka zarządu/wspólnika jest prawo do udziału w zyskach spółki.
Więcej na ten temat w artykule w serwisie LexAgit.pl pt. Czy członek zarządu może pełnić funkcję w spółce bez wynagrodzenia?
Pojawiały się także interpretacje podatkowe, zgodnie z którymi nie ma mowy o powstaniu przychodu do opodatkowania, gdy funkcje członków zarządu bez wynagrodzenia pełnili pracownicy udziałowca.
Np. w interpretacji z dnia 21 maja 2018 r. sygn. 0111-KDIB2-1.4010.121. 2018.1.AP Dyrektor KIS zgodził się z wnioskodawcą, który wskazał, że:
nieodpłatne pełnienie funkcji Prezesa Zarządu Spółki, na podstawie powołania, przez osobę zatrudnioną równocześnie na podstawie umowy o pracę w spółce matce, nic skutkuje po stronie Wnioskodawcy powstaniem przychodu podatkowego (…) bowiem świadczeniodawca (…) uzyskuje lub uzyska w przyszłości od świadczeniobiorcy (…) świadczenie(a) ekwiwalentne (np. w postaci dywidendy).
Analogicznie podchodzono także do nieodpłatnego pełnienia funkcji członka rady nadzorczej.
Co na to Naczelny Sąd Administracyjny?
Pewna komplikacja wynika z jednego z ostatnich wyroków Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 października 2019 r., sygnatura II FSK 3717/17.
Wyrok ten dotyczył sytuacji, w której członkowie zarządu spółki-córki byli zatrudnieni na podstawie umów o pracę w spółce-matce, w spółce-córce osoby te pełniły funkcję członka zarządu bez wynagrodzenia.
Przełamując powyższą linię organów podatkowych NSA wskazał, że:
- pełnienie funkcji członka zarządu bez żadnego wynagrodzenia, traktowane jest jako nieodpłatne świadczenie, chyba, że ten członek zarządu jest akcjonariuszem lub udziałowcem spółki, w której pełni tę funkcję.
W analizowanej przez Sąd sytuacji takie okoliczności nie występowały, skutkiem czego skarga wniesiona przez podatnika została oddalona.
Wymaga oczywiście ustalenia czy ww. linia orzecznicza NSA stanie się linią wiodącą, jednakże wobec takiego stanowiska sądu spółki funkcjonujące w grupach kapitałowych powinny uważać na sposób zatrudniania i wynagradzania członków zarządu w spółkach zależnych.
Małgorzata Gach